Θεραπεία συμπεριφοράς

Θεραπεία συμπεριφοράς

Η θεραπεία συμπεριφοράς βασίζεται στις θεωρίες της μάθησης και επικεντρώνεται στην τροποποίηση της συμπεριφοράς. Σήμερα, σχεδόν αποκλειστικά συνδυάζεται με την γνωσιακή, σε αυτό που ονομάζεται Γνωσιακη - Συμπεριφορική ψυχοθεραπεία. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στις φοβίες, όπου η τεχνική της έκθεσης και συστηματικής απευαισθητοποίησης, όταν συνδυάζεται με την τροποποίηση των αρνητικών σκέψεων, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική.

Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία λοιπόν είναι ένα Σύνολο θεραπευτικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται από τους υποστηρικτές της θεωρίας της συμπεριφοράς (μπιχεβιορισμού) για τη θεραπεία των διαταραχών της συμπεριφοράς. Η θεραπεία της συμπεριφοράς, που αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στην Αμερική τις τελευταίες δεκαετίες, βασίζεται στις αρχές της μάθησης των εξαρτημένων αντανακλαστικών (κλασική εξάρτηση) και της συντελεστικής μάθησης. Κατά την κλασική εξάρτηση τα εξαρτημένα αντανακλαστικά (σκέψεις, συναισθήματα, συμπεριφορές) είναι αντιδράσεις που προκύπτουν μέσω της μάθησης πάνω στη βάση αρχικά των αυτόματων αντανακλαστικών και στη συνέχεια των ήδη αποκτημένων εξαρτημένων αντανακλαστικών . Κατά τη συντελεστική μάθηση οι συμπεριφορές αποκτώνται από την επίδραση ενισχυτικών και κατασταλτικών παραγόντων, γιατί, σύμφωνα με το νόμο του αποτελέσματος, ο οργανισμός έχει την τάση να επαναλαμβάνει ευχάριστες γι' αυτόν συμπεριφορές και να αποφεύγει όσες τον δυσαρεστούν. Με βάση τα παραπάνω, ο συμπεριφοριστής θεραπευτής επιδιώκει την τροποποίηση της συμπεριφοράς του θεραπευμένου, ενισχύοντας τις επιθυμητές συμπεριφορές και αποδυναμώνοντας-καταστέλλοντας τις ανεπιθύμητες μέσω της επιβράβευσης και της τιμωρίας αντίστοιχα.

Η συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία εφαρμόζεται σε πελάτες εάν:

-η προβληματική συμπεριφορά μπορεί να οριστεί σαν παρατηρήσιμη συμπεριφορά

- το πρόβλημα είναι πρόσφατο και προβλέψιμο

-ο πελάτης και ο θεραπευτής μπορούν να συμφωνήσουν όσον αφορά σαφώς καθορισμένες εκβάσεις (στόχους)

-ο πελάτης καταλάβαινε το θεραπευτικό σχέδιο και συμφωνεί με αυτό

- δεν υπάρχουν αντενδείξεις για θεραπεία (π.χ. ναρκωτικά ή κατάχρηση αλκοόλ)

Οι γνωστικές-συμπεριφοριστικές παρεμβάσεις έχουν εφαρμοστεί σε πολλά κλινικά προβλήματα. Η ακόλουθη λίστα παρουσιάζει ορισμένους από αυτούς τους τομείς, όπου έχει αποδειχτεί η αποτελεσματικότητα της θεραπείας ή υπάρχουν τουλάχιστον καλές προοπτικές.

• φοβίες (συμπεριλαμβανομένης της αγοραφοβίας, της κοινωνικής φοβίας και των ειδικών φοβιών)

• ψυχαναγκαστική διαταραχή

• διαταραχή μετά από ψυχοτραυματικό στρες

• διαταραχές της συνήθειας

• σεξουαλικά προβλήματα

• ήπια προς μέτρια κατάθλιψη

• γενικευμένη διαταραχή

• σύνδρομο χρόνιας κόπωσης

• ψύχωση